Insektycydy - co to jest i kiedy je stosować?
Opublikowano 01-03-2024Oprócz fungicydów i herbicydów do powszechnie stosowanych środków ochrony roślin należą również insektycydy. Co to jest? Insektycydami nazywamy środki przeznaczone do zwalczania wszelkiego rodzaju owadów i innych stawonogów, stwarzających zagrożenie dla upraw, magazynów żywności lub gospodarstw domowych. W tej grupie zawiera się szeroka gama preparatów, charakteryzujących się odmiennym składem, sposobem oraz zakresem działania. W naszym artykule przedstawimy kilka najważniejszych informacji na temat tego, co to są insektycydy i co dokładnie zwalczają, a także jakie są najważniejsze zasady ich stosowania.
Insektycydy – co to za środki i co zwalczają?
Insektycydy to środki owadobójcze, które odgrywają w Polsce istotną rolę, szczególnie w ochronie zbóż ozimych, kukurydzy oraz rzepaku. Umożliwiają rolnikom walkę z wieloma gatunkami groźnych szkodników, do których należą m.in.:
- mszyce – zwiększające ryzyko zainfekowania zbóż m.in. wirusem żółtej karłowatości jęczmienia;
- ploniarka zbożówka – niszcząca liście zbóż i niedojrzałe ziarniaki;
- skrzypionki – powodujące uszkodzenia liścia flagowego w zbożach, co przekłada się na ograniczone zdolności fotosyntezy;
- chowacz brukwiaczek – larwy tego owada uszkadzają stożek wzrostu roślin kapustnych, co nie pozwala na wytworzenie róży;
- chowacz podobnik – niszczący łuszczyny oraz ziarna rzepaku;
- słodyszek rzepakowy – jego larwy żerują na pąkach kwiatowych oraz zalążkach kwiatów i owoców, co prowadzi do ich opadania i usychania;
- pryszczarek kapustnik – żeruje wewnątrz łuszczyn rzepaku, uszkadzając nasiona.
Kiedy używać środków? Insektycydy należy stosować dopiero po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości – gdy jest to opłacalne. Próg jest określany liczebnością owadów, przy której straty wynikające z ich żerowania są wyższe niż koszty zastosowania środka ochrony roślin. Parametr ten różni się w zależności od gatunku szkodnika oraz rodzaju uprawy.
Jak działają insektycydy?
Wśród środków ochrony roślin, preparaty owadobójcze są kategorią o bardzo złożonej systematyce działania. Z uwagi na odmienne potrzeby w zakresie ochrony roślin, na rynku dostępnych jest wiele rodzajów insektycydów, które można skategoryzować według kilku kryteriów. Pierwszym z nich jest sposób, w jaki dany środek oddziałuje na owady, co pozwala rozróżnić insektycydy na te o działaniu:
- kontaktowym – wnikające przez naskórek owadów;
- gazowym – przedostające do organizmu owadów poprzez ich drogi oddechowe;
- żołądkowym – wnikające do organizmu szkodnika wraz ze spożytym przez niego pokarmem;
- łączonym – wykorzystujące kilka metod działania zwiększając tym samym swoją skuteczność.
Kolejne zestawienie obejmuje sposób oddziaływania danego środka owadobójczego na roślinę. W tym zakresie można wymienić:
- insektycydy o działaniu powierzchniowym – utrzymujące się na powierzchni rośliny;
- insektycydy o działaniu wgłębnym – wnikające w organizm rośliny, oddziałując w miejscu naniesienia;
- insektycydy o działaniu systemicznym – przedostające się do komórki rośliny, a następnie transportowane do innych jej części.
Poszczególne środki owadobójcze można skategoryzować również ze względu na rodzaj substancji czynnej, na której opierają swoje działanie. W tym zakresie pierwszą grupę mogą stanowić insektycydy o pochodnych neonikotynoidów. Neonikotynoidy są neurotoksynami, czyli toksynami działającymi na układ nerwowy, a konkretnie na receptory, czyli kanały w błonach komórkowych. Umożliwiają one przepływ bodźców (informacji) w układzie nerwowym. Neonikotynoidy łatwo wiążą się z nimi i w większych dawkach blokują je, powodując paraliż i śmierć owada.
Jako kolejne należy wymienić środki pyretroidowe, zaliczane do trzeciej generacji insektycydów. Wyróżnia je wybiórcze działanie, są bowiem szkodliwe dla owadów, lecz z reguły mało szkodliwe dla ludzi.
Na rynku dostępne są także inne środki – często o prostym składzie – zawierające m.in. takie substancje, jak tlenek wapnia.
W ostatnich latach dużym problemem staje się wzrost odporności niektórych szkodników na określone substancje czynne. Rozwiązaniem może być stosowanie na przemian insektycydów z różnych grup chemicznych, o odmiennym charakterze działania.
Jakie są najważniejsze zasady stosowania insektycydów?
Jak należy aplikować insektycydy? Kiedy stosować środki, by uzyskać optymalne efekty? I o czym jeszcze warto pamiętać? Przed użyciem określonych środków owadobójczych należy dokładnie zidentyfikować rodzaj zagrożenia. Właściwe i odpowiednio wczesne rozpoznanie szkodników pozwala bowiem na zwiększenie skuteczności insektycydów oraz zmniejszenie częstotliwości ich stosowania. W tym celu ważne jest monitorowanie uprawy. Można się w tym wspomagać zarówno prostymi narzędziami, jak żółte naczynia, tablice klejowe czy pułapki feromonowe, jak też bardziej zaawansowanymi, w postaci pułapek świetlnych, a nawet dronów wyposażonych w oprzyrządowanie obserwacyjne.
Po stwierdzeniu zagrożenia i określeniu progu jego ekonomicznej szkodliwości, należy wybrać odpowiedni insektycyd. Ważne by wybrać środek, który zapewni skuteczność, przy zachowaniu bezpieczeństwa dla ludzi, zwierząt i środowiska. Dlatego też dopuszczalne jest stosowanie wyłącznie produktów pochodzących z legalnego źródła, które zostały dopuszczone do obrotu przez stosowne organy. Szeroki wybór insektycydów oferuje nasz sklep rolniczy.
Kolejny aspekt to zapewnienie odpowiednich warunków do oprysku. Należy m.in. unikać wykonywania tego zabiegu w trakcie deszczu lub chwilę przed nim, a także w trakcie silnego wiatru. Takie czynniki mogą wpływać na jego spłukiwanie oraz roznoszenie, co z jednej strony zmniejsza jego skuteczność, zwiększając koszty zabiegu, a z drugiej stwarza zagrożenie dla środowiska. Ważnym kryterium jest także temperatura powietrza. W przypadku większości insektycydów wskazuje się, iż powinna wynosić między 15, a 20°C.
Duże znaczenie ma też pora dnia w której aplikowany jest oprysk insektycydem. Środki owadobójcze nie powinny być bowiem stosowane w godzinach wczesno porannych lub okołopołudniowych i wczesnych popołudniowych, szczególnie przy wysokiej temperaturze i silnym nasłonecznieniu. W takich warunkach obniża się wilgotność powietrza, przez co ciecz szybko odparowuje z liści, zakłócając tym samym proces pobierania substancji czynnej przez roślinę. Za optymalne uważa się godziny wieczorne, przy mniejszym nasłonecznieniu i niższej wilgotności.
Korzystając ze środków ochrony roślin należy stosować się do zasad bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem trzeba zapoznać się z zawartymi w ulotce lub na opakowaniu informacjami dotyczącymi produktu.
Co to są insektycydy – podsumowanie
W artykule przybliżyliśmy Ci insektycydy – co to jest i jak działają. Preparaty owadobójcze można uznać za toksyczne i niebezpieczne środki ochrony roślin, które często okazują się niezbędne w prowadzeniu uprawy. Podobnie jak w przypadku innych pestycydów, ważna jest skuteczna identyfikacja zagrożenia, dobór odpowiedniego preparatu oraz efektywna i bezpieczna dla otoczenia aplikacja. Prawidłowa realizacja tego zabiegu pozwoli cieszyć się obfitymi plonami, bez narażania środowiska naturalnego.
Jeśli chcesz kupić sprawdzone środki ochrony roślin, sklep Agroskład to odpowiednie miejsce. Znajdziesz u nas insektycydy, środki chwastobójcze, jak również środki grzybobójcze. Asortyment jest jednak dużo bardziej rozbudowany – oferujemy m.in. kwalifikowany materiał siewny oraz adiuwanty do oprysków. Zapraszamy do składania zamówień.