W celu zapewnienia dobrej jakości plonów rolnicy często muszą sięgać po środki ochrony roślin, takie jak fungicydy. Co to takiego? Fungicydy to preparaty służące do zwalczania chorób grzybowych. Powszechnie stosuje się je w różnego rodzaju uprawach rolniczych, sadowniczych oraz ogrodniczych. W dzisiejszym artykule wyjaśniamy, w jaki sposób działają fungicydy – co to jest i jakie rodzaje zagrożeń zwalczają. Podpowiadamy też, kiedy stosować środki grzybobójcze i jak zwiększyć ich skuteczność.

Fungicydy – co to jest i jak działają?

Fungicydy to środki grzybobójcze, które wykazują skuteczność wobec szerokiego spektrum chorób. Pozwalają chronić zboża przede wszystkim przed chorobami podstawy źdźbła oraz chorobami liści, takimi jak:

  • mączniak prawdziwy;
  • septorioza liści;
  • rynchosporioza zbóż;
  • brunatna plamistość liści
  • rdza brunatna pszenicy.

Zasadniczym zadaniem tego rodzaju środków jest zahamowanie rozwoju grzybów na powierzchni oraz w tkankach roślin, a tym samym zapobieganie związanym z tym procesom chorobowym. Dzieje się to za sprawą substancji czynnych, działających na kilku płaszczyznach, które mają właściwości grzybobójcze. Po pierwsze pozwalają one ograniczać czynności życiowe grzybów – przykładowo poprzez uniemożliwienie im oddychania – w wyniku czego będą stopniowo zanikać. Ponadto mogą również zatrzymywać biosyntezę białek i kwasów nukleinowych, w wyniku czego wymiana substancji chemicznych między grzybem a rośliną nie będzie odbywać się już w sposób standardowy. Środki grzybobójcze mogą też stymulować rozwój uprawy na inne sposoby, m.in. pobudzając procesy odpornościowe. W konsekwencji, rośliny stają się mniej podatne na porażenie chorobami grzybowymi w przyszłości.

Rodzaje fungicydów

Stosując kryterium oddziaływania na roślinę, fungicydy dzieli się na te o działaniu: 

  • powierzchniowym – wykazujące toksyczność tylko na powierzchni rośliny – w miejscu w którym zostały na nią naniesione – niszcząc nowo powstałe zarodniki i najczęściej nie oddziałując całościowo na sprawcę;
  • wgłębnym – wnikające do wnętrza tkanek, jednak nie przemieszczające się w ramach organów rośliny i działające w miejscu aplikacji;
  • układowym – wnikające do wnętrza i przemieszczające się zarówno w obrębie tego samego organu, jak też w innych części rośliny, przez co zapewniają ochronę także tam, gdzie preparat nie został bezpośrednio naniesiony.

Środki działające powierzchniowo często uważane są przez rolników za słabsze, jednak nie jest to w pełni uzasadnione podejście. Skuteczność tego rodzaju preparatów w znacznym stopniu zależy bowiem od stopnia pokrycia organów roślin opryskiem. W tym zakresie ważne jest m.in. to, by nie wykonywać oprysków na chwilę przed spodziewanym deszczem, gdyż może on zmyć substancję czynną, a także wspomagać zabieg ich nanoszenia na rośliny poprzez stosowanie adiuwantów. Konieczność dostosowania aplikacji środków ochrony roślin ma też znacznie w przypadku preparatów układowych. W specyficznych warunkach wysokiej temperatury i wysokiego parowania mogą bowiem wywoływać efekt przypalenia liści.

W celu kompleksowej ochrony warto stosować fungicydy o szerokim spektrum oddziaływania, które zwalczają kilka rodzajów chorób. Czy można mieszać środki grzybobójcze? W niektórych przypadkach rolnicy decydują się na takie rozwiązanie, jednak w tym zakresie należy pamiętać, by odpowiednio wcześniej zapoznać się z rekomendacjami producentów.

Kiedy stosować środki grzybobójcze?

W Polsce zabiegi związane z ochroną roślin realizuje się najczęściej w trzech etapach, które zwyczajowo nazywa się: T1, T2 i T3. W niektórych gospodarstwach nastawionych na uprawę zbóż ozimych prewencyjnie stosuje się też dodatkowy zabieg w terminie T0. Pozwala to na zwiększenie poziomu ochrony, a także ograniczenie nakładu prac wiosną.

Istotnym etapem ochrony fungicydowej jest samo zaprawianie ziarna, w tym też korzystanie z odpowiednio zabezpieczonego środkami grzybobójczymi materiału kwalifikowanego.  

W konsekwencji to, kiedy należy stosować tego typu preparaty, zależy od charakteru uprawy i rodzaju zagrożenia. Fungicydy mogą być używane zarówno ochronnie, jak i interwencyjnie. W pierwszym z tych przypadków stosuje się je zapobiegawczo, by nie dopuścić do rozwoju zarodników. Tego rodzaju działanie jest szczególnie ważne m.in. w takich chorobach, jak brunatna plamistość liści, która niezauważona w porę może skutkować nawet 50% szkodami w plonie. Środki o charakterze interwencyjnym skupiają się natomiast na ochronie roślin już zaatakowanych przez grzyby. W takiej sytuacji istotne jest dobranie produktu, który będzie w stanie skutecznie wyeliminować powstałe zagrożenie. 

Jeśli chodzi o fungicydy i to, kiedy stosować preparaty, ważnym aspektem jest też pora dnia i warunki pogodowe, w których można stosować opryski. W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że niezależnie od rodzaju stosowanego środka, opryski należy wykonywać wieczorem, po oblocie pszczół. Trzeba bowiem pamiętać, że zapewnienie bezpieczeństwa owadom również wpływa na wysokie i równe plony. Następną kwestią jest temperatura. W chłodniejsze dni skuteczność stosowanego środka może być znacząco niższa. W przypadku preparatów fungicydowych za optymalną dla aplikacji przyjmuje się temperaturę 8-20 °C, choć niektórzy wskazują nawet na zakres 12-20 °C.

Przed wyborem i użyciem określonego oprysku warto więc zapoznać się z zaleceniami producenta, co do warunków jego aplikacji.

Jak zwiększyć skuteczność fungicydów? 

Skuteczność ochrony przeciw chorobom grzybowym można zwiększać zarówno w sposób naturalny, m.in. poprzez odpowiednią agrotechnikę czy dobór odmian, jak również poprawiając efektywność środków ochrony roślin. Do dobrych praktyk należy m.in. stosowanie płodozmianu czy też przyspieszanie rozkładu resztek pożniwnych. 

W celu zwiększenia skuteczności środków ochrony roślin można sięgnąć po adiuwanty do oprysków. Są to specjalistyczne substancje poprawiające właściwości aplikacyjne i aktywność biologiczną agrochemikaliów. Ich zastosowanie przyczynia się m.in. do lepszego przylegania cieczy do rośliny, efektywniejszego rozprzestrzeniania się oprysku oraz skuteczniejszej penetracji rośliny przez określoną substancję czynną.

Ochrona upraw przed chorobami wywołanymi przez grzyby w znacznym stopniu opiera się zatem na właściwym stosowaniu środków fungicydowych. Szeroka oferta tych preparatów pozwala na dobranie optymalnej strategii, jednak warto zwrócić uwagę również na wsparcie efektywności ich działania innymi metodami. W tym celu – poza odpowiednimi zabiegami agrotechnicznymi – należy pamiętać o możliwościach, jakie dają adiuwanty.

Korzystając z środków ochrony roślin trzeba bezwzględnie stosować się do zasad bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem należy zapoznać się z informacjami dotyczącymi produktu, zawartymi w ulotce lub na opakowaniu.

Fungicydy – szeroki wybór środków ochrony roślin

Chcesz zamówić sprawdzone preparaty grzybobójcze? Zapraszamy do zakupów – zamówisz u nas fungicydy prosto od producentów. Jeśli chodzi o środki ochrony roślin, sklep Agroskład oferuje także:

Możesz więc wyposażyć się we wszystkie niezbędne preparaty ochronne w jednym miejscu.

Zachęcamy, by sprawdzić pełną ofertę sklepu, w tym kwalifikowany materiał siewny. W razie pytań o asortyment nasz sklep rolniczy służy fachowym doradztwem.