SZKODNIKI W RZEPAKU

Rzepak należy do najważniejszych roślin oleisto-białkowych w Polsce, ale i na świecie. Na terenie naszego kraju występuje ok. 30 gatunków szkodników, które mogą podjadać rośliny, przy czym klika z nich stanowią wyjątkowe zagrożenie dla jakości plonów i uciążliwy problem do zwalczenia.

Zmienne warunki klimatyczne (np. podwyższone temperatury, duża wilgotność) czy też zmiany w zakresie technologii uprawy (np. uproszczony płodozmian, uprawa bezorkowa) wpływają na zwiększenie częstotliwości występowania tych pasożytów.

Jakie szkodniki w rzepaku zagrażają najbardziej i czym możemy się bronić przed nimi?

SŁODYSZEK RZEPAKOWY - JAK ZWALCZAĆ?

Gatunek z rodziny łyszczynkowatych i jeden z najczęściej występujących szkodników na plantacjach rzepaku. Jego pojawienie zależy od warunków pogodowych i może być rozciągnięte w czasie (nawet do kilku tygodni).

Powoduje największe zagrożenie dla roślin w fazie pąków kwiatowych. Szkodliwe są chrząszcze, które przegryzają pąki w celu pozyskania pyłku, często przy tym niszcząc słupek. Szczególnie groźny jest nalot chrząszczy, gdy okresowo występuje spadek temperatury oraz zahamowanie rozwoju pąków – słodyszek powoduje największe straty. Larwy słodyszka żywią się pyłkiem, jednak nie wyrządzają większych szkód.

Jak chronić rzepak przed słodyszkiem rzepakowym?

Stosowanie płodozmianu, zachowanie izolacji od roślin kapustowatych czy właściwe nawożenie to jedne z zabiegów jakie wpłyną na rzadsze występowanie tego szkodnika.

Natomiast chemiczne zwalczanie słodyszka stosujemy, gdy po obserwacji pola stwierdzimy próg szkodliwości tego owada na poziomie:

- 1-2 chrząszcze na jednej roślinie (faza zwartego kwiatostanu)

- 3-5 chrząszczy na jednej roślinei (faza luźnego kwiatostanu)

Co ważne, nie stosujemy tych samych insektycydów co zabieg, gdyż populacja może się uodpornić.

Planując zabieg chemiczny, należy pamiętać o ochronie zapylaczy i dostosować preparat oraz termin zabiegu.

Ponadto ustawienie uli pszczoły miodnej na plantacji, będzie ograniczało szkodliwość żerowania słodyszka.

PRYSZCZAREK KAPUSTNIK - SZKODY W UPRAWIE RZEPAKU

Pryszczarek w ciągu roku rozwija 3-4 pokolenia. Pierwszy wylot muchówek (w wyglądzie przypominających małego komara) zbiega się z początkiem kwitnienia rzepaku, zwykle na początku maja. Owady te składają jaja w łuszczynach uszkodzonych wcześniej przez chowacza podobnika.

Larwy żerując (w jednej łuszczynie może być ich kilkadziesiąt) niszczą nasiona oraz wewnętrzne ściany łuszczyn, przez co powodują przedwczesne pękanie i osypywanie.

Szkody pryszczarka kapustnika występują najczęściej w pasie brzegowym plantacji. Uszkodzenia te są „drogą wejścia” dla sprawców chorób. Największym zagrożeniem dla rzepaku jest wystąpienie jednocześnie chowacza podobnika i pryszczarka.

Zwalczanie szkodników w rzepaku tego rodzaju – co zastosować?

Aby zmniejszyć występowanie tego owada warto stosować właściwe metody agrotechniczne np. wysiew odmian późno zakwitających, izolacja od innych roślin kapustnych.

Przed zastosowaniem chemicznej ochrony rzepaku, warto zweryfikować liczebność szkodnika (w momencie kwitnienia rośliny) stosując czerpakowanie. Obserwacje prowadzimy w różnych punktach pola, a liczymy owady na 10 losowo wybranych roślinach, łącznie do przeanalizowania jest ok 100-150 roślin w zależności od wielkości pola.

Próg ekonomicznej szkodliwości wynosi:

- 1 muchówka na 1 roślinie – w przypadku nielicznego wystąpienia chowacza podobnika

- 1 muchówka na 3-4 rośliny – podczas licznego wystąpienia chowacz podobnika

Opryskiwanie roślin zwykle przypada na okres opadania płatków kwiatowych. Planując zabieg pamiętajmy o ochronie zapylaczy.

CHOWACZ PODOBNIK W RZEPAKU – ZWALCZANIE

Chowacz to czarno-szary chrząszcz niewielkich rozmiarów z rodziny ryjkowcowatych. Sam nie czyni wielkich szkód. Objawy żerowania widoczne są dopiero po opuszczeniu łuszczyny przez larwę. Widoczny otwór wygryziony to brama wejściowa dla chorób, a uszkodzone łuszczyny są wykorzystywane do składania jaj przez samice pryszczarka kapustnika, który powoduje większe straty niż chowacz.

Szkody przez podobnika następują wiosną, gdy temperatura sięga ok. 13°C najczęściej w początkowej fazie kwitnienia roślin.

Jaka jest ochrona rzepaku przed szkodnikami?

Do monitorowania obecności chowacza na plantacji stosujemy obserwowanie bezpośrednie, żółte naczynia lub czerpakowanie przed kwitnieniem rzepaku.

Zabieg chemiczny możemy wykonać gdy stwierdzimy obecność 4 chrząszczy na 25 roślinach lub 1 chrząszcz na dwie rośliny w przypadku licznego występowania pryszczarka kapustnika.

OCHRONA RZEPAKU PRZED SZKODNIKAMI – zalecane produkty

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,15 l/ha.

INAZUMA 130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,25-0,30 kg/ha,

Wyższa dawka przy intensywnym nalocie szkodnika.

Co na tantnisia krzyżowiaczka?

INAZUMA 130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,25-0,30 kg/ha,

Wyższa dawka przy intensywnym nalocie szkodnika. Można dołączyć do zabiegu jakiś adjuwant (np. Slippa, Protector).

Co na śmietkę kapuścianą?

INAZUMA 130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,25-0,30 kg/ha,

Co na gnatarza rzepakowca?

Faza rzepaku BBCH 10-20 (rozwój liści) oraz BBCH 60-79 (kwitnienie, koniec rozwoju łuszczyn)

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,15 l/ha.

KARATE ZEON 50 CS

(lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,81%)),

Dawkowanie Karate Zeon 50 CS: 0,12-0,15 l/ha.

Nie opóżniać zabiegu, nawet jeśli nasiona rzepaku były zaprawiane.

Co na mszyce?

Pryskać, gdy po przeprowadzeniu lustracji wczesną wiosną, bądź jeszcze jesienią zauważymy dużą ilość szkodników.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,15 l/ha

INAZUMA 130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,25-0,30 kg/ha

Co na chowacza brukwiaczka?

Pryskać po pojawieniu się pierwszych chrząszczy. Podczas długiej, chłodnej wiosny zabiegi należy powtarzać.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,15 l/ha.

INAZUMA 130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,16-0,20 kg/ha,

KARATE ZEON 50 CS

(lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,81%)),

Dawkowanie Karate Zeon 50 CS: 0,125 l/ha.

MAVRIK VITA 240 EW

(tau-fluwalinat (związek z grupy pyretroidów) - 240 g/l (22,06%)),

Dawkowanie Mavrik Vita 240 EW: 0,2-0,3 l/ha.

Co na chowacza czterozębnego?

Szkodnik występuje na plantacjach od początku wzrostu pędu głównego na wiosnę, do końca fazy pąkowania.

CARNADINE 200 SE

(acetamipryd (związek z grupy neonikotynoidów) 200 g/l (17,6%)),

Dawkowanie Carnadine 200 SE: 0,15-0,3 l/ha.

W przypadku wystąpienia większego nalotu szkodnika możemy zwiększyć ilość wody, a także ilość środka.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW:0,1 l/ha.

INAZUMA 130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,16-0,25 kg/ha,

MAVRIK VITA 240 EW

(tau-fluwalinat (związek z grupy pyretroidów) - 240 g/l (22,06%)),

Dawkowanie Mavrik Vita 240 EW: 0,2 l/ha.

MOSPILAN 20 SP

(acetamipryd - związek z grupy pochodnych neonikotynoidów - 20%),

Dawkowanie Mospilan 20 SP: 0,2-0,25 kg/ha.

Co na słodyszka?

Owad na plantacji pojawia się od początku pąkowania i żeruje do momentu pełni kwitnienia rzepaku. Opryski należy wykonywać po zaobserwowaniu obecności pierwszych szkodników.

CARNADINE 200 SE

(acetamipryd (związek z grupy neonikotynoidów) 200 g/l (17,6%)),

Dawkowanie Carnadine 200 SE: 0,18-0,3 l/ha.

W przypadku wystąpienia większego nalotu szkodnika możemy zwiększyć ilość wody, a także ilość środka.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

Dawkowanie Decis Mega 50 EW: 0,1 l/ha.

MAVRIK VITA 240 EW

(tau-fluwalinat (związek z grupy pyretroidów) - 240 g/l (22,06%)),

Dawkowanie Mavrik Vita 240 EW: 0,2 l/ha.

MOSPILAN 20 SP

(acetamipryd - związek z grupy pochodnych neonikotynoidów - 20%),

Dawkowanie Mospilan 20 SP: 0,08-0,12 kg/ha.

Co na chowacza podobnika/pryszczarka kapustnika?

Oprysk wykonujemy w fazie opadających płatków kwiatowych oraz po wykształceniu się pierwszych łuszczyn.

WAŻNE!!! Zabieg należy wykonać po odlocie pszczół!

W przypadku wystąpienia kolejnego nalotu, zabieg powtórzyć po 7-10 dniach.

CARNADINE 200 SE

(acetamipryd (związek z grupy neonikotynoidów) 200 g/l (17,6%)),

Dawkowanie Carnadine 200 SE: 0,15-0,3 l/ha.

DECIS MEGA 50 EW

(deltametryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,80 %)),

INAZUMA 130 WG 

(diacetamipryd(związek z grupy pochodnych neonikotynoidów) – 100 g/kg (10%); lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 30 g/kg (3%)),

Dawkowanie Inazuma 130 WG: 0,16-0,20kg/ha,

KARATE ZEON 50 CS

(lambda-cyhalotryna (związek z grupy pyretroidów) – 50 g/l (4,81%)),

Dawkowanie Karate Zeon 50 CS: 0,125-0,150 l/ha.

MAVRIK VITA 240 EW

(tau-fluwalinat (związek z grupy pyretroidów) - 240 g/l (22,06%)),

Dawkowanie Mavrik Vita 240 EW: 0,2 l/ha.

MOSPILAN 20 SP

(acetamipryd - związek z grupy pochodnych neonikotynoidów - 20%),

Dawkowanie Mospilan 20 SP: 0,12-0,15 kg/ha.